Prof. Dr. Beril AkmanPROF. DR. BERİL AKMANİç Hastalıkları ve Nefroloji UzmanıBöbrek, Hipertansiyon, TransplantasyonMENÜ

İDRAR YOLU ENFEKSİYONU

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu görülme sıklığı erkeklere oranla 4 kat daha fazladır. Bir kadında yaşamı boyunca bir veya iki kez idrar yolu enfeksiyonu gelişebilir. Her on erkekten bir tanesinde yaşamı boyunca idrar yolu enfeksiyonuna yakalanıyor.

İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?

Günlük hayatta doktora başvuru sebepleri arasında sık görülen sorunlardan biri idrar yolu enfeksiyonları sorunudur.

Herkesin hayatının bir döneminde karşılaştığı ağrılı ve günlük hayatı olumsuz etkileyen bir durumdur.

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu görülme sıklığı erkeklere oranla 4 kat daha fazladır.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

Bir kadında yaşamı boyunca bir veya iki kez idrar yolu enfeksiyonu gelişebilmektedir. Bazı kadınlarda bu şikayet tekrarlayabilen ya da kalıcı şikayetlere yol açmaktadır.

Erkeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu

Her on erkekten bir tanesinde yaşamı boyunca idrar yolu enfeksiyonuna yakalanmaktadır. İleri yaş grubu ve çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır.

İdrar Yolu Enfeksiyonları İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonunda bakteri aşağıdan yukarıya doğru yol alarak önce üretra ve mesaneye sonrada elverişli durum var ise böbreklere ulaşıp ağır enfeksiyon tablosuna yol açabilmektedir. Kadınlarda üretra daha kısa ve makata daha yakın olmasından dolayı idrar yolu enfeksiyon sıklığı daha sık görülmektedir.

Yaşlılarda artan idrar yolu enfeksiyonunun sebeplerinden bir tanesi mesanenin yeterince boşalamıyor olmasıdır. Bu duruma erkeklerde büyümüş prostat bezi kadınlarda ise gebelikler sonrasında ortaya çıkabilen mesane sarkması sebep olabilmektedir. Ayrıca altta yatan diyabet, genetik hastalıklar, idrar yollarının doğuştan farklı olması, böbrek taşı, bağışıklık sisteminin zayıf olması ve vitamin eksiklikleri idrar yolu enfeksiyonu yatkınlığını arttırmaktadır. Bazen aşırı temizlik ve epilasyon amacıyla genital bölge ve vajina florasının ve PH değerinin bozulması temizlik sırasında yapılan birtakım hatalar ile kişi kendi kendini enfekte edebilmektedir. Yoğun cinsel ilişki yaşayan ve farklı partner kullanan kişilerde enfeksiyon riski yüksek olmaktadır.

Doğum kontrol yöntemi olarak diyafram kullanımı spermisit içeren ajanların tercih edilmesi idrar yolu enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Menopoz sonrası östrojen seviyesinin düşmesi ve ortaya çıkan vajina kuruluğu enfeksiyon riskini yükseltmektedir.

Mevsimler ile idrar yolu enfeksiyonlarının görülme ihtimali değişebilir yaz aylarında seyahatlerin artması su sporlarının yapılması deniz havuz kullanımının artması cinsel aktivitede artış olması özellikle kadınlarda daha fazla olmak üzere idrar yolu enfeksiyonlarının ihtimalini arttırır ayrıca artan hava sıcaklığı ile sıvı kayıpları artar ve idrar miktarı azalır. Bakteriler azalan idrar nedeniyle daha uzun süre kalarak kolay idrar yolu enfeksiyonuna yol açar buna yetersiz sıvı alımı ve seyahat sırasında idrar tutmakta eklenince bakterilerin işi kolaylaşır.

İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarında bulunduğu bölgeye göre farklı şikâyetler yol açabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri şunlardır;

  • Ağrılı ve sık idrar yapma isteği,
  • İdrar yaparken yanma,
  • Sık ve az miktarda idrar yapma,
  • İdrar renginde bulanıklık,
  • İdrarın kırmızı pembe ya da kola renginde olması,
  • İdrarda koku olması,
  • İdrar kaçırma,
  • Sırt/yan ağrısı,
  • Karnın alt bölümünde ağrı,
  • Cinsel ilişki sırasında ağrı,
  • Penis bölgesinde ağrı halsizlik,
  • Yorgunluk,
  • Uyku hali,
  • Yüksek ateş,
  • Üşüme ve titreme,
  • Mide bulantısı.

gibi pek çok sebeple doktora başvuran hastada idrar yolu enfeksiyonu saptanabilmektedir.

Görüldüğü üzere şikâyetler bölgesel olabildiği gibi çok genel olabilmektedir. Bundan dolayı bu tarz şikâyeti olan kişilerin sorunun adını koymak adına doktora erken başvurmaları hem tedavinin hızlı ve kolay olabilmesi hem de ileride başka sorunlara yol açmaması açısından büyük önem taşımaktadır.

İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Tanısı Nasıl Konulur?

İdrar yolu enfeksiyonlarının tanısı, uygun şekilde alınan idrar örneğinin incelenmesi mümkünse bakterinin mikrobiyolojik olarak kültür ortamında üretilerek tipinin ve duyarlı olduğu antibiyotiklerin belirlenmesi ilk kuraldır. Bunun devamında kan tetkikleri ile aktif enfeksiyon varlığının desteklenmesi ve buna yol açan yada bağışıklığın düşmesine sebep olan durumların saptanması gerekir.

Radyolojik olarak idrar yollarının gözden geçirilmesi ile tanı konulabilmektedir burada öncelikle üriner sistem ultrasonografi yada bilgisayarlı tomografi ile değerlendirme yapılır tekrarlayan sistit hastalarında enfeksiyonun olmadığı dönemde sistoskopi ile idrar kesesinin içi görüntülenebilir. Ayrıca mesane boşalmasını etkileyen durumların tanısı için üroflowmetri adı verilen ve halk arasında işeme testi olarak bilinen yöntem kullanılır, mesanede idrar kalıp kalmadığı ultrasonografi ile rezidü idrar ölçümü yapılarak belirlenir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi Ankara

İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi, idrar kültür ve antibiyogram sonucuna göre uygun antibiyotik tedavisinin verilmesi altın kuraldır. Hangi ilacın seçileceği ve tedavinin süresi hastanın yaşı ve mevcut hastalıkların durumuna göre hekim tarafından ayarlanmalıdır.

Tekrarlayan enfeksiyonlar için uzun dönem koruyucu antibiyotik tedavisi, cinsel ilişki öncesi tek doz koruyucu antibiyotik kullanılması, menopoz dönemindeki kadınlar için vajinal östrojen tedavileri önerilir ağır enfeksiyon tablosunda hastaneye yatarak damardan sıvı ve antibiyotik tedavisi gerekir.

İdrar Yolu Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?

İdrar yollarının enfeksiyonlarının önlenmesi ve tekrarlamaması açısından günlük hayatta dikkat edilmesi gereken basit kurallar vardır.

Bunların başında bol su içilmesi gelir su idrarın daha sulu hale gelmesi ve idrar yollarından bakterinin yıkanmasını sağlar. Mesaneyi tahriş edecek kahve alkol gazlı içecekler, asitli içeceklerden uzak durulmalıdır bu içecekler mesaneyi uyararak sık ve acele idrar çıkmaya yol açabilir.

İdrarı yapmayıp bekletmek mesanede kalan idrarda bakterilerin üreyerek enfeksiyona yol açmasına sebep olur bu sebeple iş yoğunluğu yada hijen endişesi ile idrarın uzun süre tutulması kesinlikle önerilmez. Üretra ile kalın bağırsağın son bölümü komşu olduğu için kabızlık mesanenin boşalmasını geciktirebilir idrar mesanede tam boşalamayıp kalarak enfeksiyona yol açabilir aynı mantıkla prostat bezinin büyümesi de idrar yolu enfeksiyonunun sıklığını arttırır kabızlık ve prostat büyümesinin ilaçlarla tedavisi idrar yolu enfeksiyondan korur. İdrar yolu enfeksiyonlarında temizlik her ne kadar önemli olsa da, temizlik kuralları daha büyük önem taşımaktadır. En sık idrar yolu enfeksiyonuna yol açan bakteri E.Coli’dir.

Koli basili olarak bilinen bakteri bağırsaklarda yaşar ve makat bölgesinde bulunur. Temizlik sırasında su akışının ve temizlik yönünün önden arakaya olması gerekmektedir. Aksi takdirde makat bölgesinde yaşayan koli basili özelliklerde kadınlarda arkadan öne taşıyarak kişinin kendisini enfekte etmesine yol açar aynı mantıkla alafranga tuvaletlerde arka tarafta yer alan taharet musluğunun kullanılması suyun ters yönde akması nedeniyle önerilmez.

Temizliğin sık ve yoğun yapılması genital bölgenin PH dengesini bozacağından bakterilerin kolay üremesini sebep olacaktır bu sebeple PH Nötr olarak genital bölge için özel üretilen şampuanların kullanılması daha doğru olur. Cinsel ilişki öncesinde genital bölgenin sabun ve su ile temizlenmesi, kayganlaştırıcı kullanılmaması önerilir vajina ve üretra birbirine paralel seyrettiğinden cinsel ilişki sırasında dışarıda yer alan bakteriler masaj etkisiyle mesaneye taşınır ve enfeksiyona yol açabilir cinsel ilişki sonrasında bir damla dahi idrar yapmak üretrayı yıkayarak ve bakteriyi uzaklaştırarak enfeksiyon riskini yarı yarıya azaltır.

Kullanılan doğum kontrol yöntemlerinin gözden geçirilmesi ve daha az riskli yöntemlerin tercih edilmesi önerilir. Menopoz dönemindeki kadınlarda vajinal kuruluğun giderilmesi için östrojen içeren vajinal fitil ve kremler doktor kontrolünde kullanılabilir. Pamuklu iç çamaşırı kullanımı, dar tayt benzeri kıyafetlerden kaçınılması öneriler arasındadır. Ayakta duş almak banyo sırasında altta suyun birikmemesi, oturarak yıkanılıyorsa delikli tabure kullanılması önerilir.

İdrar yolu enfeksiyonlarından korunma amaçlı internet ortamında yer alan ürünler ve bitkisel tedaviler doktora danışılmadan kullanılmamalıdır. Gebelik sırasında tedavi vermeden önce tedavi ihtiyacının belirlenmesi ve uygun antibiyotik seçimi için mutlaka doktor ile görüşülmelidir.

Aslında doğru zamanda doğru tedavi ile kolayca iyileşebilecek ve koruma yöntemlerine dikkat edildiğinde tekrarlayamayacak olan idrar yolu enfeksiyonlarından çekinmek son derece yersizdir.

İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Tedavisi Gecikirse yada Yeterli Düzeyde Yapılmazsa Hangi Sorunlar Ortaya Çıkar?

En sık karşılaşılan sorun hayat kalitesini olumsuz etkileyen tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Eğer 6 ay içerisinde iki yada daha fazla yada yılda 4 kereden fazla idrar yolu enfeksiyonu yaşanıyorsa buna tekrarlayan idrar yolu enfeksiyon adı verilir bu durumlar günlük yaşamı olumsuz etkilemek ile kalmaz kalıcı böbrek hasarına yol açarak böbrek yetmezliğine sebep olabilir.

Erkeklerde üretra darlığı sebebi olabilir kan dolaşımına enfeksiyonun karışması ile sepsis adı verilen ve hayati tehlike arz eden durum ortaya çıkabilir gebelik sırasında meydana gelen idrar yolu enfeksiyonları düşük, erken doğum, düşük doğum ağırlığı/prematüre bebek doğumuna yol açabilmektedir.

SİZDEN GELENLER
Tüm Yorumlar
RANDEVU TALEBİ FORMU
Prof. Dr. Beril AkmanProf. Dr. Beril Akmanİç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı
0505 057 5356
Ziyaret ettiğiniz web sitesi tarafından kullanılan çerezler, ilgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, KVKK’nun 5. Maddesi kapsamında işlenmektedir. Devam etmeniz halinde Aydınlatma Metni içerisinde yer alan açıklamalar kapsamında ve sınırında kişisel verilerinizin işlenmesini kabul etmiş sayılacaksınız. Detaylı bilgi için linke bakınız: AYDINLATMA METNİ